‘Geen glas maar folie voor jonge planten uit weefselkweek’

In het glastuinbouwgebied Alton in Heerhugowaard bouwt AllPlant een innovatief nieuw kassencomplex van 2,2 hectare. Directeur Simon Gootjes heeft na uitgebreid onderzoek in binnen- en buitenland gekozen voor een foliekas, iets wat in Nederland in zijn branche nog niemand heeft overwogen: ,,Voor vakgenoten is een glazen kas de eerste keus, maar ik ben ervan overtuigd dat dit de beste methode is voor de opkweek van onze weefselkweek planten. De constructie wordt volledig gebouwd conform de normen van een glazen kas met fundering. Het enige verschil is dat er folie op het dak komt, in plaats van glas.’’

Combinatie van technieken nooit elders toegepast

Gootjes heeft voorafgaand aan de bouw samen met de betrokken collega’s een jaar lang intensief research gedaan naar welk type kas het beste resultaat geeft voor de kweek van zijn jonge tuinplanten. ,,We hebben diverse rapporten opgevraagd, waaronder in Wageningen. Uit alle informatie blijkt dat niet glas, maar folie het breedste spectrum van het licht doorlaat en dat hebben onze jonge planten nodig. We kiezen daarbij bewust voor diffuus folie, want dat versterkt de verspreiding van het lichtspectrum nog eens extra. De folielaag wordt dubbel uitgevoerd: dat zorgt voor een isolerende laag, waarmee we naar verwachting dertig procent energie besparen. Deze methode is nog niet eerder voor de opkweek van jonge planten toegepast. De combinatie met de innovatieve teeltvloeren en andere technieken maakt deze kas uniek in Nederland. Wij doen dingen dan ook graag anders dan anders.’’

Verhuizing in oktober

AllPlant houdt zich sinds 1997 bezig met de opkweek en verkoop van jonge tuinplanten uit weefselkweek. De bouw van 21.744 m2 kassencomplex en 256m2 kantoorruimte aan de Noord Scharwouderpolderweg 7 is in volle gang. Begin april is de eerste kap gesloten en binnen twee weken ligt het volledige foliedak op de kas. De verhuizing staat gepland voor oktober. Dat is qua timing het beste, omdat de voorraad jonge planten dan het kleinste is. Gootjes kijkt ernaar uit. ,,We kunnen straks nog efficiënter werken met de nieuwste technieken, energiezuiniger kweken en een beter klimaat voor de jonge planten creëren.’’ Vanwege de lagere milieubelasting krijgt de nieuwbouw straks het certificaat Groen Label Kas, als bewijs dat de tuinbouwkas voldoet aan strenge milieueisen.

Goede ervaringen in het buitenland

Gootjes heeft ook geleerd van ervaringen in andere landen met dit type kas. ,,In het buitenland wordt wel meer met folie gebouwd. Vooral bij kassen waarin voedselgewassen worden geteeld. Een glazen kas heeft immers als nadeel dat een ruit kan breken, bijvoorbeeld door een felle hagelbui. Als dat gebeurt, liggen er miljoenen stukjes glas verspreid door de kas en moeten alle gewassen worden weggegooid. Een forse schadepost. Bij een foliedak zal dat niet gebeuren.’’ Net als bij glas is het schoonhouden van het dak van groot belang voor een optimale lichtopbrengst. ,,Dat gaat met dezelfde robots als die worden gebruikt op een glazen dak. Het enige ‘nadeel’ is dat folie ongeveer tien jaar meegaat. Daarna is er kans op vervanging, maar dat is ingecalculeerd.’’

Bouwpartners

Voor de bouw werkt AllPlant samen met verschillende bedrijven. ,,DLV glas & energie uit Bleiswijk heeft voor ons het vergunningstraject begeleid, de bestekken gemaakt, advies gegeven over de technische inrichting en doet ook voor ons de bouwbegeleiding. VDH Foliekassen BV uit Hazerswoude Dorp bouwt het kassencomplex volgens alle constructieberekeningen van een glazen kas. Het kantoor wordt gebouwd door RH Beers uit Heerhugowaard. We wilden waar mogelijk met lokale partijen werken. Het metselwerk voor dat deel is zo goed als gereed en daarna kan de binnen afwerking starten. Als het werk in dit tempo doorgaat, is het kantoorgedeelte nog voor de zomer klaar.’’ 

Altongebied de ideale locatie

AllPlant werkt nu nog vanuit twee locaties: een kantoorpand in Schagen en een gehuurde kas in Andijk. ,,We zochten een nieuwe plek in het midden daarvan. Het Altongebied in Heerhugowaard is de meest ideale locatie voor ons. We denken goed te passen goed bij de ondernemers die er al zitten en hopen dat we met hen kunnen samenwerken op het gebied van transport, uitwisseling van kennis en energie. Bovendien staan er hier interessante projecten op stapel, zoals de aanleg van een glasvezelnet en de mogelijke aansluiting op het warmtenet van HVC.’’

Van couveuse naar de harde buitenwereld

Het bedrijf kweekt voornamelijk vaste tuinplanten voor professionele kwekers. Jonge planten, niet uit zaad of stek, maar uit weefselkweek in een laboratorium. Gootjes: ,,Veredelaars ontwikkelen nieuwe plantensoorten. Vervolgens produceren wij die in grote aantallen via weefselkweek, bewortelen die in onze kas en brengen ze naar de markt. We hebben ongeveer 400 soorten in ons assortiment, waaronder de winterharde geranium, anemoon, Heuchera en Echinacea. Weefselkweek is vermeerderen onder steriele omstandigheden in een laboratorium. Daarna komen de planten bij ons in de kas, dat moet je zien als een couveuse. Daar zijn de omstandigheden voor het jonge plantje ideaal qua temperatuur en luchtvochtigheid. Ze gaan wortels maken, zelf voeding opnemen en assimileren. Maar uiteindelijk moeten ze opgroeien in de harde buitenwereld, waar het koud kan zijn, nat of juist droog. In verschillende stappen laten wij de planten wennen aan die omstandigheden. We hebben tien afdelingen met elk hun eigen klimaat. Daarvoor hebben we ook speciale teeltvloeren, bijvoorbeeld met vloerverwarming of waarop we door middel van eb en vloed water kunnen geven.’’

Internationaal succes

Weefselkweek voor vermeerdering van planten wordt vaak alleen gebruikt voor planten in het hogere segment van de markt. Als de jonge planten opgekweekt zijn bij AllPlant, worden ze geleverd aan kwekers in heel Europa. Zij leveren weer aan tuincentra of hoveniers. In Nederland is AllPlant koploper in dit vakgebied. ,,Er zijn weinig jongeplantenbedrijven die op deze schaalgrootte planten voor de tuin of voor aanleg direct uit weefselkweek leveren aan professionele kwekers. En ons bedrijf blijft doorgroeien. Dus ik heb zomaar het gevoel dat deze nieuwbouw nog niet het einde is.’’